|
Startowa
Do nadrzędnej
Nowości
English
Komunikaty
Anty
Inne
English articles
O nas
Współpraca
Linki
Polecamy
Ściągnij sobie
Zastrzeżenie
| |
Jedzenie na lepsze myślenie
(kontynuacja artykułu Zaburzenia nastroju i depresja)
Kolejny artykuł od Katarzyny Świątkowskiej, lek. med., z jej
strony na Facebooku (wpis z połowy marca 2021).
Z podziękowaniem za aktualny temat, bo obecnie - w rzeczywistości covidowego
świata, depresja, złe nastroje a nawet załamanie psychiczne to ważny problem - w
coraz bardziej społecznym wymiarze.
Tytuł adoptowany z ww. wpisu, nie do końca oddający jego treść - o poprawie
myślenia w sensie poprawności, sprawności, pamięci itp. mamy tu inne artykuły,
ew. skorzystaj z lokalnej wyszukiwarki.
Wygładziłem nieco formę, dodałem wyróżnienia oraz parę własnych uwag i linków w nawiasach [ ].
Wiele osób obecnie czuje się przygnębionych lub nawet cierpi
na depresję.
Niedawne badania wykazały, że niewielkie zmiany codziennych nawyków mogą mocno
pomóc w tym, żeby mieć lepszy nastój i więcej energii.
Ciąg dalszy o tym, jaka żywność może wpłynąć na nasz kochany mózg w taki sposób,
by zaczął produkować więcej neuroprzekaźników dających dobry humor.
Oczywiście, w świetle „medycyny opartej na faktach”, nie na
opiniach, plotkach i przesądach. [ 1 ]
W poprzednim artykule przytaczałam badania dotyczące
przeciwdepresyjnego działania kawy.
Dzisiaj zajmiemy się czekoladą. [ 2 ]
Czy rzeczywiście poprawia nastrój?
I co najważniejsze (no, przynajmniej dla mnie) co mówią na ten temat badania
naukowe?
W jednym z najwcześniejszych (1993 r.) uczestnicy otrzymali
zadanie nie posiadające rozwiązania. Co oczywiście było frustrujące. Potem,
połowie osób podano czekoladę, połowie - nie. „Czekoladowa grupa” zgłaszała
mniejszy niepokój w porównaniu z osobami nie poczęstowanymi czekoladą (1).
W badaniu z 2007 roku, obniżony nastrój uczestników wywołany
smutnym filmem uległ poprawie po zjedzeniu czekolady. Wypicie wody, nie miało za
to już żadnego wpływu (2).
Podobnie, w badaniu z 2006 roku, uczestnicy zgłaszali bardziej
pozytywny nastrój po spożyciu czekolady (50 gramów) niż po jabłku (3).
Czarna czy biała?
W jednym z badań ochotnikom przez tydzień podawano gorzką czekoladę, później
był tydzień przerwy, po którym podawano czekoladę białą. W każdym z tygodni
oceniano pamięć przestrzenną, szybkość refleksu, ostrość widzenia.
Wszystkie te parametry wypadały lepiej w „tygodniu czarnej czekolady” w
porównaniu z „tygodniem białej”. Badacze podsumowali, że można takie a nie inne
wyniki, wytłumaczyć zwiększonym przepływem krwi w mózgu i w siatkówce oka po
spożyciu polifenoli zawartych w gorzkiej czekoladzie (9).
Nie od dzisiaj wiadomo, że niektórzy, w momencie przygnębienia, sięgają po czekoladę.
Niestety, w świetle badań, zapewniają sobie jedynie chwilową radość z jedzenia.
I ta przyjemność jest większa gdy czekolada jest spożywana uważnie, powoli, ze
zwracaniem uwagi na konsystencję, zapach czyli zgodnie z zasadami „mindfulness”(44).
[ 3 ]
Mamy dużo dowodów na to, że polifenole zawarte w porządnej
czekoladzie, pozytywnie wpływają na układ krążenia. Przytaczałam je w I
części moich „Mitów Medycznych”.
Natomiast, związek czekolady i depresji nie jest tak jednoznaczny.
Wyniki systematycznego przeglądu z 2017 roku wskazują, że spożywanie herbaty,
kakao lub kawy może mieć działanie ochronne przed depresją, choć to jeszcze
wymaga dalszych badań (4-8).
Powiedzmy sobie jednak, że w niektórych badaniach nie
zaobserwowano żadnego związku między psychicznymi aspektami jakości życia a
spożyciem czekolady (11,12).
Chociaż…
we wrześniu 2019 roku opublikowano badanie (58), po którym nagłówki
gazet/portali krzyczały: „Gorzka czekolada BRONI PRZED DEPRESJĄ!”.
Fajny przykład na to, że nie zawsze warto wierzyć w to, co piszą. Nawet jeśli
powołują się na jakieś badanie.
Tak właśnie powstają FAKE NEWSY.
Otóż, to słynne badanie polegało na tym, że zapytano
dwukrotnie w pewnym odstępie czasowym ponad 13 000 osób, co też one jadły w
ciągu ostatnich 24 godzin, następnie poproszono ich o wypełnienie krótkiego
kwestionariusza dotyczącego nastroju.
Tylko 1,1% osób jadło gorzką czekoladę i w tej grupie o 70% rzadziej zgłaszano
objawy depresji.
Ale, HALO!!!
To, że coś współistnieje, nie oznacza związku przyczynowego. Najczęściej obydwa
zjawiska są spowodowane przez trzeci czynnik.
W czasie kiedy na Florydzie rośnie sprzedaż lodów, wzrasta również ilość ataków
rekinów. Czy to znaczy, że zjedzenie lodów sprawia, że ludzie stają się bardziej
apetyczni dla rekinów?
Przecież nie.
Bardziej sensownym wytłumaczeniem jest to, że kiedy jest cieplej, więcej osób
sięga po lody i więcej osób pływa w oceanie.
Osoby, które dążą do zdrowego stylu życia, częściej spożywają
gorzką czekoladę, bo ma ona dobrze nagłośnione korzyści zdrowotne, w tym
zapobieganie chorobom sercowo-naczyniowym.
Inny przykład:
Jakiś czas temu pojawiły się sensacyjne tytuły: „Czekolada może pomóc ludziom
zachować szczupłą sylwetkę”.
Stało się tak po opublikowaniu badania naukowców z Uniwersytetu Kalifornijskiego
pod tytułem: „Częstsze spożywanie czekolady wiąże się z niższym wskaźnikiem masy
ciała”.
Autorzy zasugerowali, że niby czekolada blokuje odkładanie się tłuszczu i
sprowokowali szaleństwo w światowych mediach (53).
A przecież współwystępowanie dwóch zjawisk nie musi oznaczać, że jedno wynika z
drugiego. Bardziej prawdopodobnym wyjaśnieniem jest, że pewni ludzie jedzą
więcej czekolady, ponieważ są szczupli, a nie są szczupli ponieważ jedzą dużo
czekolady.
Choć faktycznie, w 2012 roku opublikowano badanie, w którym stwierdzono: „Osoby
sięgające częściej po czekoladę ważą mniej w porównaniu z tymi, którzy zjadają
TAKĄ SAMĄ ilość kalorii w ciągu dnia, ale w ich jadłospisie czekolada nie
gości”(46).
Ale przecież, nie znaczy to, że sama czekolada odchudza. Świadczy jednak o tym,
że zastąpienie nią INNYCH słodkości może wyjść na dobre tym, którzy woleliby
ważyć mniej.
Bo, powiedzmy szczerze, jeśli będziemy sobie dostarczać systematycznie
nadwyżkowych kalorii, chociażby w postaci gorzkiej czekolady, nie ma siły, to
spowoduje przyrost masy ciała.
Czekolada gorzka jest „superstar”, nie tylko dlatego, że ma
bogactwo polifenoli, ale też dlatego, że ma najmniejszy indeks glikemiczny
(IG) wśród słodyczy, który wynosi 22 (bagietka ma IG=95, chleb żytni
pełnoziarnisty IG=58).
Indeks glikemiczny mówi nam jak szybko cukier zawarty w danym produkcie
przeskakuje do krwi. Im wyższy, tym gorzej dla nas, bowiem mamy taką sytuację
jakbyśmy wsiedli w roller-coaster.
Kiedy zjadamy produkt bogaty w węglowodany o wysokim indeksie glikemicznym,
poziom cukru we krwi rośnie, trzustka uwalnia insulinę, aby jak najszybciej go
obniżyć, upchnąć do komórek.
I to prowadzi do gwałtownego zmniejszenia poziomu cukru we krwi.
W odpowiedzi na ten ostry zjazd w dół, produkujemy hormony stresu „podnoszące
cukier”: kortyzol, adrenalinę, które sprawiają, że nasz mózg błaga o coś
słodkiego, a my czujemy lęk, drażliwość (28).
Spadek poziomu cukru powoduje gorszy nastrój, wpływa niekorzystnie na mózg. Mogą
pojawić się zaburzenia funkcji poznawczych, zmiany nastroju i zachowania oraz
zmęczenie (29,30),
Cykl zaczyna się od nowa. Mamy gigantyczne wzloty i spadki. Cukrowy
roller-coaster.
Osoby, w których jadłospisie jest dużo produktów o wysokim
ładunku glikemicznym narażają się na gorszy nastrój, nie wspominając o innych
problemach zdrowotnych (59, 63).
Cukier, biała mąka, sprzyjają depresji!!!
Niezależnie od tego, czy dana osoba pije słodki napój, czy
zjada cukier w postaci ciastka, białej bułeczki, powoduje to natychmiastowy
przypływ energii, ale też zaczyna się jazda kolejką górską.
Insulina chowa cukier do komórek, poziom we krwi leci w dół „na łeb, na szyję”,
czujemy się wyczerpani.
Powtarzające się ostre skoki i spadki poziomu glukozy we krwi sprawiają, że
łatwiej „łapie się doła”.
Osoby spożywające dużo słodyczy czy słodkich napojów, częściej po pewnym czasie
zapadają na depresję (23,24).
Biała mąka, cukier, ogólnie - przetworzona żywność, prowokują zapalenia (25-27).
A zapalenie ma związek z rozwojem depresji.
Kiedy zdrowych ochotników w kontrolowanych warunkach zaczęto karmić pokarmami o
wysokim ładunku glikemicznym, zanotowano pojawienie się lub nasilenie objawów
depresji (31).
Wiele osób uważa, że słodycze mają większą wartość
„pocieszającą”.
Jednak, w świetle badań zapewniają jedynie chwilową radość jedzenia. Zaś np.
spożywanie owoców i warzyw, pełnych ziaren, ryb, ma korzystny wpływ na
długoterminowe zadowolenie z życia (32,33,49-52, 61). Zwiększenie spożycia
warzyw i owoców nie tylko redukuje ryzyko depresji w przyszłości, ale i
zmniejsza depresyjne objawy (35-39). Polifenole w owocach i warzywach, mogą
odgrywać ważną rolę w zdrowiu psychicznym (39,40).
Ograniczenie spożycia owoców i warzyw w 3-letnim okresie obserwacji 15–18-latków
wiązało się ze zwiększonym ryzykiem zgłaszania objawów depresji (34).
Ludzie w gorszym nastroju wybierają sięgają po mniej zdrową
żywność (41-43).
Powstaje błędne koło.
Kiedy obserwowano 10.000 studentów w ciągu 4,4 lat, stwierdzono, że ci, którym
udało się sposobem odżywiania zbliżyć do diety śródziemnomorskiej mieli o 42%
mniejsze ryzyko zachorowania na depresję (45).
Poprawa diety = poprawa nastroju (48).
Badanie SMILES (2017 rok ) było pierwszym badaniem
interwencyjnym testującym możliwość, że zmiana diety może być strategią
leczenia/lub wspomagania leczenia depresji (62).
Obserwowano dwie grupy przypadkowo wylosowanych pacjentów - część otrzymała
wsparcie społeczne, pozostali, zamiast tego, nadzór dietetyka pilnującego by te
osoby zdrowej jadły (nacisk na pełne ziarna, warzywa , owoce, rośliny
strączkowe, niskotłuszczowe i niesłodzone produkty mleczne, orzechy, ryby,
kurczak i oliwa z oliwek, jednocześnie redukcja spożycia słodyczy, rafinowanych
płatków zbożowych, smażonych potraw, fast-foodów, wędlin słodkich napojów).
Po 12 tygodniach w grupie interwencji dietetycznej zanotowano znaczące
zmniejszenie objawów depresji. Co ciekawe, grupa jedząca zdrowiej wydała też
mniej pieniędzy na żywność i napoje.
W innym badaniu (2019 rok) osoby z obniżonym nastrojem zostały losowo
przydzielone do 3-tygodniowej interwencji dietetycznej (zwiększenie spożycia
zdrowego i zmniejszenie niezdrowego pożywienia) lub do grupy kontrolnej
stosującej zwyczajową dietę.
W pierwszej grupie stwierdzono zmniejszenie objawów depresji (47).
Wróćmy jeszcze do czekolady…
Cukier w czekoladzie gorzkiej jest cukrem dość leniwym. Tylko… jest go w po
prostu mnóstwo.
Czekolada jest niestety w połowie CUKREM.
Mleczna czekolada składa się w ok. 58% z cukru, czyli w 1 tabliczce ważącej 100g
mamy 11 łyżeczek cukru. Gorzka czekolada (70% kakao) jest w ok 45% cukrem (100g
takiej czekolady = 9 łyżeczek cukru).
Jeśli zjemy dużo czekolady to dostarczymy sobie dużej ilości cukru, który mimo,
że „leniwy”, to spowoduje skok poziomu we krwi, bowiem indeks glikemiczny to
tylko część prawdy.
Nie mówi o tym co się dzieje z cukrem po spożyciu danego produktu.
To określa „ładunek glikemiczny” (= indeks glikemiczny pomnożony przez ilość
węglowodanów w gramach w danej porcji i to wszystko podzielone przez 100).
Kiedy niski indeks glikemiczny czarnej czekolady pomnożymy przez dużą zawartość
cukru w niej zawartą, okazuje się, że nie jest już tak różowo.
Choć, jeśli już zamierzamy sięgnąć po coś słodkiego, gorzka czekolada
zdecydowanie jest lepsza niż np. herbatniki, czy cukierki, "ciasteczka" – mające
wyższy indeks glikemiczny - IG = 57, zawierające przeciętnie aż 80% węglowodanów
do tego często jeszcze szkodliwe tłuszcze trans.
W czekoladzie mamy mnóstwo aktywnych związków. Najliczniejsze są FLAWANOLE,
będące podgrupą polifenoli, ale mamy też kofeinę, metyloksantyny i jeszcze Inne
składniki psychoaktywne, np. salsolinol (10).
Czekolada jest w 1/3 tłuszczem. Tłuszcz zawarty w prawdziwej czekoladzie
pochodzi z masła kakaowego. A 1/3 masła kakaowego stanowi kwas oleinowy. Ten
sam, który znajdziemy w oliwie z oliwek (jeśli nie jest podrobiona i nie jest to
olej roślinny udający oliwę, jak to powszechnie się zdarza).
Kolejne 1/3 masła kakaowego to kwas stearynowy. Wprawdzie, tłuszcz nasycony, ale
organizm i tak metabolizuje go do kwasu oleinowego (13,14).
Czekolada i kakao, korzystnie wpływają na „cholesterole” i trójglicerydy
(15-22).
W badaniach zauważano, że miłośnicy gorzkiej czekolady rzadziej zapadają na
zawały i udary, mają lepsze ciśnienie i to po uwzględnieniu wieku, wskaźnika
masy ciała (BMI) , stylu życia, przyjmowania leków, ilości kalorii w diecie.
Rodzaj polifenoli, które zawiera czekolada to FLAWANOLE. Mają gorzki smak, żeby
go złagodzić, producenci często przetwarzają kakao za pomocą technik, które
poprawiają smak i konsystencję, lecz niestety, niszczą flawanole (54).
Kolor czekolady NIC nie mówi o zawartości flawanoli czyli o jej zdrowotnych
właściwościach (!!!).
Jednym z najważniejszych etapów w procesie produkcji, gdzie występuje znaczna
utrata tych cennych związków, jest alkalizacja.
Dodanie związków alkalicznych do śruty kakaowej poprawia smak i rozpuszczalność
kakao, eliminuje gorycz.
Niestety, też pozbywamy się najbardziej aktywnych flawanoli, bo to one są
gorzkie.
I teraz najlepsze.
Jednym z efektów alkalizacji jest ciemnienie kakao. Tak.
Najciemniejsza czekolada, może być niemal pozbawiona flawanoli.
Procent kakao, jak kolor czekolady, nie niosą żadnych informacji o ilości
flawanoli w czekoladzie (55-57).
Serotonina jest nazywana „hormonem szczęścia”. Jej wyższy poziom w mózgu
koreluje z lepszym nastrojem.
W najbliższym artykule [deklaracja Autorki] zajmiemy się
udokumentowanymi naukowo sposobami na podniesienie poziomu serotoniny w mózgu.
Źródła
1. Weisenberg M, Gerby Y, Mikulincer M. (1993). Aerobic exercise and
chocolate as means for reducing learned helplessness. Cognitive Therapy and
Research, 17, 579-592
2. Macht, M., & Mueller, J. (2007). Immediate effects of chocolate on
experimentally induce
mood states. Appetite, 49, 667-674
3. Macht, M., & Dettmer, D. (2006). Everyday mood and emotions after eating a
chocolate bar
or an apple. Appetite, 46, 332-336
4. Ibero-Baraibar I, Perez-Cornago A, Ramirez MJ, Martinez JA, Zulet MA. An
increase in plasma homovanillic acid with cocoa extract consumption is
associated with the alleviation of depressive symptoms in overweight or obese
adults on an energy restricted diet in a randomized controlled. J Nutr 2016.
doi:10.3945/jn.115.222828
5. Martin FJ, Antille N, Rezzi S, Kochhar S. Everyday eating experiences of
chocolate and non-chocolate snacks impact postprandial anxiety, energy and
emotional States. Nutrients 2012; 4: 554–567
6. Parker G, Crawford J. Chocolate craving when depressed: a personality marker.
Br J Psychiatry 2007; 191: 351–352
7. Pase MP, Scholey AB, Pipingas A, Kras M, Nolidin K, Gibbs A, Wesnes K, Stough
C. Cocoa polyphenols enhance positive mood states but not cognitive performance:
a randomized, placebo-controlled trial. J Psychopharmacol 2013; 27: 451–458
8. García-Blanco T, Dávalos A, Visioli F. Tea, cocoa, coffee, and affective
disorders: vicious or virtuous cycle? J Affect Disord 2017; 224: 61–68
9. Field DT, Williams CM, Butler LT. Consumption of cocoa flavanols results in
an acute improvement in visual and cognitive functions. Physiol Behav 2011; 103:
255–260
10. Tuenter E, Foubert K, Pieters L. Mood Components in Cocoa and Chocolate: The
Mood Pyramid. Planta Med. 2018 Aug;84(12-13):839-844. doi: 10.1055/a-0588-5534.
Epub 2018 Mar 14. PMID: 29539647.
11. Balboa-Castillo T, López-García E, León-Muñoz LM, Pérez-Tasigchana RF,
Baneganas JR, Rodriguez-Artalejo F, Guallar-Castillon P. Chocolate and
health-related quality of life: a prospective study. PLoS One 2015; 10: e0123161
12. Rose N, Koperski S, Golomb BA. Mood food: chocolate and depressive symptoms
in a cross-sectional analysis. Arch Intern Med 2010; 170: 699–703
13. Effect of dietary stearic acid on plasma cholesterol and lipoprotein levels.
Bonanome A, Grundy SM. N Engl J Med. 1988; 318: 1244–1248.
14. Effects of dietary fatty acids and carbohydrates on the ratio of serum total
to HDL cholesterol and on serum lipids and apolipoproteins: a meta-analysis of
60 controlled trials. Mensink RP, Zock PL, Kester AD, Katan MB Am J Clin Nutr.
2003; 77: 1146–1155.
15. Kris-Etherton PM, Derr JA, Mustad VA, Seligson FH, Pearson TA. Effects of a
milk chocolate bar per day substituted for a high-carbohydrate snack in young
men on an NCEP/AHA Step 1 Diet. Am J Clin Nutr. 1994; 60: 1037S–
16. Grassi D, Necozione S, Lippi C, Croce G, Valeri L, Pasqualetti P, Desideri
G, Blumberg JB, Ferri C. Cocoa reduces blood pressure and insulin resistance and
improves endothelium-dependent vasodilation in hypertensives. Hypertension.
2005; 46: 398–405.
17. Waterhouse AL, Shirley JR, Donovan JL. Antioxidants in chocolate. Lancet.
1996; 348: 834, European Heart Journal.
18. Kondo K, Hirano R, Matsumoto A, Igarashi O, Itakura H. Inhibition of LDL
oxidation by cocoa. Lancet. 1996; 348: 1514.
19. Mursu J, Voutilainen S, Nurmi T, Rissanen TH, Virtanen JK, Kaikkonen J,
Nyyssonen K, Salonen JT. Dark chocolate consumption increases HDL cholesterol
concentration and chocolate fatty acids may inhibit lipid peroxidation in
healthy humans. Free Radic Biol Med. 2004; 37: 1351–1359.
20. Baba S, Osakabe N, Kato Y, Natsume M, Yasuda A, Kido T, Fukuda K, Muto Y,
Kondo K. Continuous intake of polyphenolic compounds containing cocoa powder
reduces LDL oxidative susceptibility and has beneficial effects on plasma
HDL-cholesterol concentrations in humans. Am J Clin Nutr. 2007; 85: 709–717.
21. Baba S, Natsume M, Yasuda A, Nakamura Y, Tamura T, Osakabe N, Kanegae M,
Kondo K. Plasma LDL and HDL cholesterol and oxidized LDL concentrations are
altered in normo- and hypercholesterolemic humans after intake of different
levels of cocoa powder. J Nutr. 2007; 137: 1436–1441.
22. Contemporary Reviews in Cardiovascular Medicine Cocoa and Cardiovascular
Health Roberto Corti, Andreas J. Flammer,; Norman K. Hollenberg, MD, PhD,
MDCirculation.2009; 119: 1433-1441doi: 10.1161/CIRCULATIONAHA.108.827022
23. Adjibade M., Julia C., Allès B., Touvier M., Lemogne C., Srour B., Hercberg
S., Galan P., Assmann K.E., Kesse-Guyot E. Prospective association between
ultra-processed food consumption and incident depressive symptoms in the French
NutriNet-Santé cohort. BMC Med. 2019;17:78.
24. Martínez Steele E, Popkin BM, Swinburn B, Monteiro CA. The share of
ultra-processed foods and the overall nutritional quality of diets in the US:
evidence from a nationally representative cross-sectional study. Popul Health
Metrics. 2017;15:6.
25. Liu S, Manson JE, Buring JE, Stampfer MJ, Willett WC, Ridker PM. Relation
between a diet with a high glycemic load and plasma concentrations of
high-sensitivity C-reactive protein in middle-aged women. Am J Clin Nutr.
2002;75:492–498.
26. Levitan EB, Cook NR, Stampfer MJ, Ridker PM, Rexrode KM, Buring JE, Manson
JE, Liu S. Dietary glycemic index, dietary glycemic load, blood lipids, and
C-reactive protein. Metabolism. 2008;57:437–443
27. O’Keefe JH, Gheewala NM, O’Keefe JO. Dietary strategies for improving
post-prandial glucose, lipids, inflammation, and cardiovascular health. J Am
Coll Cardiol 2008;51:249-55. 10.1016/j.jacc.2007.10.016
28. Ludwig DS. The glycemic index: physiological mechanisms relating to obesity,
diabetes, and cardiovascular disease. JAMA 2002;287:2414–23.
29. Seaquist ER, Anderson J, Childs B, Cryer P, Dagogo-Jack S, Fish L, Heller
SR, Rodriguez H, Rosenzweig J, Vigersky R. Hypoglycemia and diabetes: a report
of a workgroup of the American Diabetes Association and The Endocrine Society.
Diabetes Care 2013;36:1384–95.
30. Park MJ, Yoo SW, Choe BS, Dantzer R, Freund GG. Acute hypoglycemia causes
depressive-like behaviors in mice. Metabolism 2012;61:229–36.
31. Salari-Moghaddam A, Saneei P, Larijani B, Esmaillzadeh A. Glycemic index,
glycemic load, and depression: a systematic review and meta-analysis. Eur J Clin
Nutr 2019;73:356-65. 10.1038/s41430-018-0258-z
32. Khalid S, Williams CM, Reynolds SA. Is there an association between diet and
depression in children and adolescents? A systematic review. Br J Nutr.
2016;116:2097–2108. doi: 10.1017/S0007114516004359.
33. Li Y, Lv MR, Wei YJ, Sun L, Zhang JX, Zhang HG, et al. Dietary patterns and
depression risk: a meta-analysis. Psychiatry Res. 2017;253:373–382. doi:
10.1016/j.psychres.2017.04.020.
34. Andersen JH, Labriola M, Lund T, Hansen CD. Development of health and
depressive symptoms among Danish adolescents—socioeconomic differences and
effects of life-style. Open J Prev Med. 2013:104–10.
35. Mujcic R, Oswald AJ. Evolution of well-being and happiness after increases
in consumption of fruit and vegetables. Am J Public Health. 2016;106:1504–1510.
36. Nguyen B, Ding D, Mihrshahi S. Fruit and vegetable consumption and
psychological distress: cross-sectional and longitudinal analyses based on a
large Australian sample. BMJ Open. 2017;7:e014201. doi:
10.1136/bmjopen-2016-014201.
37. Wahl DR, Villinger K, König LM, Ziesemer K, Schupp HT, Renner B. Healthy
food choices are happy food choices: evidence from a real life sample using
smartphone based assessments. Sci Rep. 2017;7:17069. doi:
10.1038/s41598-017-17262-9.
38. White BA, Horwath CC, Conner TS. Many apples a day keep the blues
away--daily experiences of negative and positive affect and food consumption in
young adults. Br J Health Psychol. 2013;18:782–798
39. Tangney CC, Rasmussen HE. Polyphenols, inflammation, and cardiovascular
disease. Curr Atheroscler Rep. 2013;15:324. doi: 10.1007/s11883-013-0324-x.
40. Gomez-Pinilla F, Nguyen TT. Natural mood foods: the actions of polyphenols
against psychiatric and cognitive disorders. Nutr Neurosci. 2012;15:127–133.
doi: 10.1179/1476830511Y.0000000035.
41. Canetti, L., Bachar, E., & Berry, E. M. (2002). Food and emotion.
Behavioural Processes,
60, 157-160.
42. Gardner, M. P., Wansink, B., Kim, J., & Park, S. (2014). Better moods for
better eating?:
How mood influences food choice. Journal of Consumer Psychology 24, 320-335
43. Macht, M. (2008). How emotions affect eating: A five-way model. Appetite,
50, 1-11.
44. Meier BP, Noll SW, Molokwu OJ. The sweet life: The effect of mindful
chocolate consumption on mood. Appetite. 2017 Jan 1;108:21-27. doi:
10.1016/j.appet.2016.09.018. Epub 2016 Sep 15. PMID: 27642035.
45. Sánchez-Villegas A, Delgado-Rodríguez M, Alonso A, et al. Association of the
Mediterranean dietary pattern with the incidence of depression: the Seguimiento
Universidad de Navarra/University of Navarra follow-up (SUN) cohort. Archives of
General Psychiatry. 2009;66(10):1090–8.
46. Association between more frequent chocolate consumption and lower body mass
index. Golomb BA, Koperski S, White HL.Arch Intern Med. 2012;172:519-521.
47. Francis HM, Stevenson RJ, Chambers JR, Gupta D, Newey B, Lim CK. A brief
diet intervention can reduce symptoms of depression in young adults - A
randomised controlled trial. PLoS One. 2019;14(10):e0222768. Published 2019 Oct
9. doi:10.1371/journal.pone.0222768
48. Firth J, Marx W, Dash S, Carney R, Teasdale SB, Solmi M, et al. The effects
of dietary improvement on symptoms of depression and anxiety: a meta-analysis of
randomized controlled trials. Psychosom Med. 2019;81(3):265–80.
10.1097/PSY.0000000000000673
49. Lai JS, Hiles S, Bisquera A, Hure AJ, McEvoy M, Attia J. A systematic review
and meta-analysis of dietary patterns and depression in community-dwelling
adults. Am J Clin Nutr. 2013;99(1):181–97. doi: 10.3945/ajcn.113.069880.
50. Jacka FN, Mykletun A, Berk M, Bjelland I, Tell GS. The association between
habitual diet quality and the common mental disorders in community-dwelling
adults: the Hordaland Health Study. Psychosom Med. 2011;73(6):483–90.
51. Akbaraly TN, Brunner EJ, Ferrie JE, Marmot MG, Kivimaki M, Singh-Manoux A.
Dietary pattern and depressive symptoms in middle age. Br J Psychiatry.
2009;195(5):408–13. doi: 10.1192/bjp.bp.108.058925.
52. Psaltopoulou T, Sergentanis TN, Panagiotakos DB, Sergentanis IN, Kosti R,
Scarmeas N. Mediterranean diet, stroke, cognitive impairment, and depression: a
meta-analysis. Ann Neurol. 2013;74(4):580–91. doi: 10.1002/ana.23944.
53. Golomb BA, Koperski S, White HL. Association between more frequent chocolate
consumption and lower body mass index. Arch Intern Med. 2012;172(6):519-521.
doi:10.1001/archinternmed.2011.2100
54. Miller et al. Impact of alkalization on the antioxidant and flavanol content
of commercial cocoa powders. J Agric Food Chem 56:8527-33 (2008).
55. Is It the Dark in Dark Chocolate? Norman K. Hollenberg,; Naomi D.L.
Fisher,Circulation.2007; 116: 2360-2362 doi: 10.1161/CIRCULATIONAHA.107.738070
56. Di Mattia CD, Sacchetti G, Mastrocola D, Serafini M. From cocoa to
chocolate: the impact of processing on in vitro antioxidant activity and the
effects of chocolate on antioxidant markers in vivo. Front Immunol 2017; 8: 1207
57. Kongor JE, Hinneh M, Van de Walle D, Afoakwa EO, Boeckx P, Dewettinck K.
Factors influencing quality variation in cocoa (Theobroma cacao) bean flavour
profile – a review. Food Res Int 2016; 82: 44–52
58. Jackson, SE, Smith, L, Firth, J, et al. Is there a relationship between
chocolate consumption and symptoms of depression? A cross‐sectional survey of
13,626 US adults. Depress Anxiety. 2019; 36: 987– 995.
59. Gangwisch JE, Hale L, Garcia L, et al. High glycemic index diet as a risk
factor for depression: analyses from the Women's Health Initiative. Am J Clin
Nutr. 2015;102(2):454-463. doi:10.3945/ajcn.114.103846
60. Firth J, Gangwisch JE, Borisini A, Wootton RE, Mayer EA. Food and mood: how
do diet and nutrition affect mental wellbeing? [published correction appears in
BMJ. 2020 Nov 9;371:m4269]. BMJ. 2020;369:m2382. Published 2020 Jun 29.
doi:10.1136/bmj.m2382
61. Lassale C, Batty GD, Baghdadli A, et al. Healthy dietary indices and risk of
depressive outcomes: a systematic review and meta-analysis of observational
studies. Mol Psychiatry 2019;24:965-86. 10.1038/s41380-018-0237-8
62. Jacka FN, O’Neil A, Opie R, Itsiopoulos C, Cotton S, Mohebbi M, et al. A
randomised controlled trial of dietary improvement for adults with major
depression (the ‘SMILES’ trial). BMC Med. 2017;15:23.
63. Rahimlou M, Morshedzadeh N, Karimi S, Jafarirad S. Association between
dietary glycemic index and glycemic load with depression: a systematic review.
Eur J Nutr. 2018 Oct;57(7):2333-2340. doi: 10.1007/s00394-018-1710-5. Epub 2018
May 9. PMID: 29744611.
64. ...
Uwagi tutejszego redaktora
[ 1 ] Autorka umieściła medycynę opartą na faktach
(EBM) w cudzysłowie. Czy zdaje sobie sprawę, że te "fakty" bywają bardziej
publicystyczne niż realne? Wielokrotnie podnosiłem tu swoje ograniczone zaufanie
do publikacji pod patronatem medycyny rockefellerowskiej, np. w artykule
Wiarygodność prac naukowych i innych tam
wspomnianych.
[ 2 ] Artykuł nawiązuje do tutejszych wcześniejszych artykułów o czekoladzie,
w tym tych dwóch od tej samej autorki:
Zalety czekolady i kakao, Czekolada i kakao oraz
z innego źródła - Jeszcze o czekoladzie
Te artykuły bardzo chwalą czekoladę, zwłaszcza w innych
aspektach zdrowotnych, a w powyższym Autorka
jest bardziej powściągliwa, a nawet miejscami zaprzecza tym poprzednim. Z jednej
strony to pokazuje, że potrafi zmienić zdanie - jest to pozytywne, gdy
otrzymujemy nowsze dane naukowe, z drugiej pokazuje, że badania potrafią być
sprzeczne, co nawiązuje do uwagi [ 1 ] - nie należy im do końca wierzyć.
[ 3 ] Mindfulness jest jedną z form medytacji - metoda
wywodząca się z buddyzmu i praktyk medytacyjnych. Jest to podejście, które
proponuje świadome, nieosądzające spojrzenie na rzeczywistość i
skupienie uwagi na teraźniejszości - na „tu i teraz”. Dzięki temu człowiek uczy
się rozpoznawać własne emocje, myśli i doznania ciała, akceptować je takimi,
jakie są - bez identyfikowania się z nimi, oceniania ich i prób modyfikacji.
Opr. L.K.
PS. Czy widziałeś zakładkę nowości? To
miesięczne zapisy przeglądów artykułów i wydarzeń.
| |
Wyszukiwarka
lokalna
na dole strony
Także w Komunikaty
_______________
Zapisz się na
▼Biuletyn▼
Zobacz informację
wstępną
(Twoje dane są całkowicie bezpieczne;
za zapis - upominek >
Informacja wstępna)
_______
Twoja
Super Ochrona Medyczna
|
