Startowa
Do nadrzędnej
Nowości
English
Komunikaty
Pro
Anty
English articles
O nas
Współpraca
Linki
Polecamy
Ściągnij sobie
Zastrzeżenie

 

Herbaty i herbatki

Jeśli zastanawiamy się, co nam pomaga lub szkodzi na zdrowiu, powinniśmy przed wszystkim rozważyć swoje zwyczaje i czynności często powtarzane. Zgodnie z przysłowiami o umiarze i o tym że lek może być trucizną, gdy aplikowany w nadmiarze - powinniśmy tę regułę stosować także do napojów.

Wskazane jest sporo pić (na ogół - to zależy od potrzeb danej osoby). W Polsce (nie tylko) bardzo zakorzenił się zwyczaj picia przede wszystkim herbaty. Pod tym względem zajmujemy czołowe miejsce wśród krajów europejskich. Trzeba przyznać, że od kilkunastu lat rynek oferuje duże zróżnicowanie herbat oraz herbatek ziołowych. Ale co i jak pić?

Z podstawowych  rodzajów herbaty można wymienić:

Herbata czarna - otrzymywana jest w wyniku czterech procesów - więdnięcia, skręcania, fermentacji i suszenia. 

Herbata zielona - z  liści nie poddanych fermentacji. Przechowuje ona więcej cennych składników od czarnej herbaty lub ulunga.

Herbata biała powstaje z młodych pączków herbaty. Jest to jeden z najwartościowszych i najdroższych rodzajów herbaty.

Herbata żółta - proces produkcji zbliżony jest początkowo do herbaty białej, ale pozwala jej się na dłuższe schnięcie. Obecnie uznawana za najszlachetniejszy rodzaj herbat.

Herbata pu-erh -herbata czerwona, która przechodzi dodatkowy proces fermentacji i leżakowania. Ma bardzo silny zapach i smak. Uważana jest za herbatę mającą bardzo korzystny wpływ na zdrowie.

Herbata ulung (lub ulong) nazywana „niedofermentowaną” lub „półfermentowaną” (w istocie złożony sposób produkcji). Liście tej herbaty są zawsze całe.

Herbaty aromatyzowane powstają przez mieszanie dodatkowych aromatów z liśćmi herbat - zielonej, czarnej, pu-erh, lub ulung. Czynność tę wykonuje się przed pakowaniem, czyli po dokonaniu się wszystkich procesów związanych z produkcją herbaty. Najczęściej do herbat dodaje się płatki kwiatów (róży, jaśminu) lub owocowych esencji zapachowych albo przetrzymuje w pobliżu substancji zapachowych. Nie należy mylić herbat aromatyzowanych z naparami ziołowymi, zwanymi „herbatkami ziołowymi”, które nie powstają na bazie herbaty i nazwę herbata noszą niesłusznie. Tego rodzaju napojów jest bardzo dużo - jak dużo możliwości daje zielarstwo. By nie pisać książki na ten temat  - wspomnimy dalej tylko o kilku.

O herbatach więcej znajdziesz  np. w wikipedii, dedykowanych serwisach  jak http://www.herbaty.net/,  http://www.herbata.info,   i na stronach sklepów, np. http://www.kantorherbaty.pl/ , http://www.eherbata.pl/ , ....

W tym artykule, po przedstawieniu podstawowych wiadomości, wskażemy na mniej znane sprawy - zwłaszcza na pewne zagrożenia.

Klasyczna, czarna herbata jest pijana najczęściej, w wielu domach jako napój podstawowy.

Oprócz dużych walorów smakowych herbata(y) ma wiele własności prozdrowotnych. Jest to też napój orzeźwiający i lekko pobudzający.

Napar herbaciany reguluje procesy trawienne. Posiada właściwości bakteriobójcze i bakteriostatyczne (najlepsza pod tym względem jest herbata zielona). Jest doskonałym lekiem w przypadku biegunki. Ponadto wykazuje słabe właściwości moczopędne - wskazany jest jako środek pomocniczy w leczeniu krwiomoczu i zapaleniu nerek. Pita systematycznie, lecz z umiarem (nie więcej niż 3 szklanki w ciągu dnia) zapobiega powstawaniu kamicy żółciowej i nerkowej. Pozytywnie oddziałuje na wątrobę, nerki, nadnercza i śledzionę.

Znajdujące się w herbacie polifenole pomagają w hamowaniu przechodzenia cholesterolu do krwiobiegu i zapobiegają tworzeniu się skrzepów krwi, a także przeciwdziałają wolnym rodnikom (zawiera przeciwutleniacze).
Wywiera dobroczynny wpływ na układ oddechowy, układ nerwowy, skórę, układ naczyniowy, reguluje krążenie, normuje ciśnienie krwi, działa wzmacniająco na naczynia włosowate. Usuwa uczucie zmęczenia, ból głowy, pobudza i aktywizuje do pracy umysłowej, przede wszystkim dzięki temu, iż rozszerza naczynia krwionośne mózgu, powodując jego lepsze ukrwienie i dotlenienie.
W herbacie znajdują się spore ilości fluoru, który zapobiega powstawaniu próchnicy zębów (ale fluor ma i negatywne skutki - o tym dalej).
Herbata z cytryną i miodem jest środkiem napotnym wskazanym w przeziębieniu.
Dodatkowo biała herbata zawiera alkohole i kwasy które pomagają w leczeniu takich schorzeń jak: neurastenia, endokrynopatia, podrażnienie i przesuszenie gałki ocznej, zaćma, bezsenność, otyłość.

Szczególnie docenia się zalety herbaty zielonej.

Zielona herbata posiada dość silne działanie antyoksydacyjne i oczyszczające. Jeśli jest pita w połączeniu z korzeniem imbiru (a najlepiej także ze szczyptą kardamonu), działa rozgrzewająco, natomiast sama zielona herbata wychładza. Nie należy jej więc stosować w przypadkach wychłodzenia organizmu. Pobudza niektóre czynności systemu immunologicznego.
Ponieważ zawiera duże ilości flawonoidów oraz kwasów fenolowych, ma wpływ na hamowanie rozwoju komórek nowotworowych, czyli picie jej działa jako profilaktyka antyrakowa, co zostało udowodnione badaniami naukowymi. Badania amerykańskie wykazały, że picie czterech lub więcej filiżanek zielonej herbaty dziennie może zapobiec także reumatoidalnemu artretyzmowi, a nawet zmniejszyć objawy u osób cierpiących na tę chorobę.
 

Tyle plusów. A jakie są minusy?

Należy podkreślić, iż wyłącznie herbata pita z umiarem, nie za mocna (nie więcej niż 1 łyżeczka na 1 szklankę wrzątku) i odpowiednio zaparzona  wywiera dobroczynny wpływ na funkcjonowanie całego organizmu i nie ma szkodliwego działania. Przejawiają go natomiast maceraty, bo na skutek długotrwałego moczenia przechodzą z liści do wody substancje chemiczne źle oddziałujące na organizm człowieka.

Badania wykazują także negatywne skutki picia herbaty wiążące się głównie z wysoką zawartością szkodliwego fluoru, jak i z zawartością glinu. Są to pierwiastki, które dodatkowo w takim połączeniu mogą przyczyniać się do zmian nowotworowych. 

Herbata czarna, podobnie jak kawa, zawiera kofeinę. Dlatego nie powinna być spożywana w nadmiarze. Sprawy związane z kofeiną  omawia artykuł  Jak wspomaga nas kofeina. Starajmy się zatem ograniczyć jej ilość do maksymalnie 6 szklanek na dobę. Większa ilość może wywołać przykre objawy, do których należą:

  • nadmierne oddawanie moczu
  • biegunka, wzdęcia
  • ból głowy
  • zaburzenie rytmu pracy serca
  • nadciśnienie tętnicze
  • bezsenność
  • nadmierna ruchliwość (np. nóg)
  • wysuszanie skóry (co prowadzi do przedwczesnego jej starzenia).

UWAGA Sporo później niż ten artykuł zapoznałem się dokładniej z zagadnieniami dot. kawy.
Warto poznać jej zalety oraz zakorzenione przesądy - patrz np. Kawa a serce oraz podane odnośniki.

Jeśli często słodzimy czarną herbatę, to  pijąc np. 5 herbat dziennie i do każdej dodając 2 łyżeczki cukru,  przyjmujemy znaczną ilość  kalorii (uwaga też na inne zagrożenia z powodu nadmiernej ilości cukru).
 

Ważny jest sposób przygotowywania herbaty - w Chinach i Japonii celebrowany od wieków i będący rodzajem sztuki. Także w Anglii, Rosji i innych krajach stał się niemal elementem kultury narodowej.

Parzenie doskonałej herbaty jest skomplikowanym procesem i aby uzyskać najlepszy napój należy postępować zgodnie z instrukcjami producenta lub/i  fachowej porady sprzedawcy.

Istnieją różne szkoły przyrządzania (patrz np. http://herbatka.bloog.pl/kat,89481,index.html), różne cele, różne narodowe sposoby picia (np. dawniej w Rosji także ze spodeczka).

Przykładowo, w Anglii i w Niemczech popularne jest picie bawarki, tj. herbaty z mlekiem. Mleko  łagodzi działanie kofeiny, taka herbata jest też odżywcza i smaczna. Dodając mleko należy pamiętać, aby je wlać do filiżanki przed nalaniem herbaty. Komponuje się jedynie do herbatami cejlońskimi oraz indyjskimi.
Natomiast w krajach arabskich celebruje się picie mocnej herbaty zielonej przyrządzanej w specjalny sposób. Najpierw zalewa się małą ilością wrzątku liście zielonej herbaty, aby je przepłukać i wyzbyć się gorzkiego smaku. Po wylaniu brudnej wody, do imbryczka dodaje się gniecioną miętę, cukier, zalewa całość wodą i gotuje. Podawana jest w małych przezroczystych szklaneczkach.

Najistotniejsza w parzeniu herbaty jest jakość wody. Dlatego przyrządzaj herbatę z wody dobrze przefiltrowanej lub wody źródlanej. Lepsza jest woda "miękka". Jeśli w wodzie jest dużo kamienia (woda twarda), dobrym rozwiązaniem jest nalać do dużego garnka wodę i odstawić na 12 godzin. Po 12 godzinach przelać połowę do następnego i taką wodę używać do parzenia. Gdy zmuszeni jesteśmy do korzystania z wody wodociągowej (chlorowanej), to dla pozbycia się chloru wskazane jest gotować taką wodę przez ok. 15 minut w otwartym naczyniu. Chociaż dla lepszego smaku - przy wodzie czystej -  lepiej nie dogotowywać wody. Kiedy woda osiągnie temperaturę około 95 stopni należy wyłączyć czajnik, aby nie utraciła tlenu (woda jest wtedy  jakby biała, mętna). Taka woda nada naszej herbacie znacznie lepszy smak. Też dlatego nie powinno się używać wody raz przegotowanej do ponownego parzenia.

Przy parzeniu herbaty należy uwzględnić cel jakim się kierujemy. Parzenie krótkie - 2 do 3 minut - dla działania pobudzającego, dłuższe  - do 8 minut - dla działania odprężającego.

Pamiętajmy, że po 4 minutach uwalniają się garbniki, które zabijają delikatność smaku, chociaż działają pozytywnie na żołądek i jelita.
Zwłaszcza herbaty zielonej nie należy parzyć dłużej niż 1 minutę, gdyż stanie się gorzka.

Podobnie dostosowujemy rodzaj herbaty i jej temperaturę - gorącą pijemy dla rozgrzewki, chłodną dla orzeźwienia. Zwłaszcza w Ameryce popularna jest herbata mrożona. W krajach północnych, w Rosji, pija się herbatę bardzo gorącą. Należy jednak pamiętać, że picie prawie wrzątku nie jest korzystne dla naszego żołądka, nie mówiąc o możliwości poparzenia się.

Do herbaty stosują się ogólne zalecenia co do picia przy posiłkach. Jest szkodliwe! Rozcieńczając soki żołądkowe upośledza trawienie. Poleca się więc picie na godzinę przed posiłkiem lub po 2 godzinach po posiłku. Jeżeli popijasz lub po jedzeniu konsumujesz herbatę, kawę czy napoje typu cola, to wyczyniasz kolejne szkody, ponieważ te napoje blokują wchłanianie wielu ważnych składników na wiele godzin, a szczególnie witamin i minerałów.

W szczególności  czarna herbata blokuje przyswajanie żelaza i nie powinna być pita w okolicach posiłku. Jest to zresztą jedna z przyczyn bardzo często występującego niedoboru żelaza w organizmie. Poza tym czarna herbata blokuje wapń, magnez oraz cynk, a więc niezwykle ważne pierwiastki.
Dodatkowo, co jest w powszechnej niewiedzy, herbata z cytryną, w wyniku zachodzących wtedy reakcji powoduje uwolnienie się szkodliwych dla organizmu związków aluminium (niestety...).

Jedną z podstawowych przyczyn wielu chorób jest zakwaszenie organizmu.  Główne przyczyny zakwaszenia organizmu to:

  • nieprawidłowe odżywianie – spożywanie zbyt wielu produktów zakwaszających
  • używki – kawa, herbata, alkohol.

Oczywiście nie chodzi tutaj o wyeliminowanie herbaty, ale o jej umiarkowane i właściwe picie.

Poza tym  - mamy wiele alternatyw - soki owocowe, wodę i wspomniane herbatki (napary).

Warto zatem poznać inne napary i docenić ich korzystny wpływ na zdrowie.
Ponadto, takie herbatki są bardzo aromatyczne i mają bogaty bukiet smakowy, tak więc nie musimy ich słodzić.

Poniżej znajdują się właściwości najpopularniejszych naparów. Zioła te bez problemu można kupić w aptekach, bądź w herbaciarniach. Ale - jak w przypadku ziół w ogóle - należy zapoznać się z ich działaniem (opis na opakowaniu lub ulotce, informacje z książek i Internetu) i ew. przeciwwskazaniami dla nas.

Herbata rumiankowa:
uspokaja i pomaga na bezsenność, poprawia trawienie, łagodzi oparzenia; napar stosowany jest w nieżytach żołądka i jelit, w wrzodziejącym ich zapaleniu, przy wzdęciach i kolce jelitowej, w różnych stanach zapalnych wątroby i pęcherzyka żółciowego, jak również w przewlekłym zapaleniu nerek i pęcherza.  Patrz nasz artykuł Uniwersalny lek.

Herbata cynamonowa:
pobudza krążenie i poprawia trawienie, łagodzi rozstroje żołądka i pobudza apetyt, dobrze sprawdza się w przypadku przeziębień.

Herbata z mniszka lekarskiego:
poprawia pracę wątroby i nerek, przez co ułatwia usuwanie toksyn z organizmu, dlatego polecany jest np. osobom z problemami skórnymi, pomaga pozbyć się zbędnych płynów, dlatego używana jest w leczeniu nadciśnienia tętniczego.

Herbata z kwiatu czarnego bzu:
oczyszcza organizm, działa silnie napotnie, przeciwgorączkowo, przeciwskurczowo i moczopędnie, dlatego stosowana jest w leczeniu grypy, kaszlu, przeziębieniach i nieżytach dróg oddechowych, często w połączeniu z rumiankiem bądź kwiatem lipy. Niezwykłe właściwości czarnego bzu warte są osobnego omówienia (artykuł w przygotowaniu).

Herbata z kopru włoskiego:
likwiduje wzdęcia i zapobiega zaparciom oraz łagodzi skurcze brzucha, dlatego warto ją pić podczas bolesnych miesiączek, polecana jest matkom karmiącym w celu wzmożenia laktacji oraz małym dzieciom przy zaburzeniach układu trawiennego.

Herbata imbirowa:
poprawia trawienie i krążenie, pomaga podczas nudności, dodaje energii, rozgrzewa oraz pobudza wydzielanie śluzu, działa wykrztuśnie i odkażająco, co jest korzystne w przypadku przeziębień i grypy.

Herbata pokrzywowa:
wspomaga funkcje wątroby i nerek, ma wybitne zdolności detoksykacyjne, oczyszcza krew, redukuje reakcje alergiczne, pomaga leczyć wyprysk i katar sienny.

Herbata z melisy:
łagodzi napięcia i uspokaja, przynosi ulgę w migrenach, usuwa zmęczenie, pomaga przy problemach trawiennych, a także w zaburzeniach miesiączkowania i w niedostatecznym wydzielaniu mleka u karmiących matek.

Herbata miętowa:
likwiduje wzdęcia i poprawia apetyt, działa bakteriobójczo, przeciwskurczowo, przeciwzapalnie, żółciotwórczo i żółciopędnie, pomaga podczas bezsenności oraz w bólach głowy, łagodzi dolegliwości związane z menstruacją.

Herbata z owoców dzikiej róży:
bogata w witaminę C, dzięki czemu stymuluje układ immunologiczny i zwiększa odporność organizmu, zapobiega infekcjom pęcherza moczowego.

Herbata z szałwii:
stymuluje eliminację toksyn, usuwa nadmiar śluzu z płuc, poprawia trawienie, pomocna przy wzdęciach i przewlekłych biegunkach, stosuje się ją przy nadmiernym poceniu, zwłaszcza u gruźlików i neurotyków, pomocna w przypadku infekcji jamy ustnej (np. zapalenie dziąseł, angina).

Od stosunkowo niedawna zasłużenie popularna stała się herbata czerwona Rooibos. Jest to napój nietypowy, nie spokrewniony z tradycyjnymi herbatami. Napar ma kolor słomkowy i specyficzny, miodowy smak. Wyróżnia się łagodnością i brakiem typowego w herbatach zielonych lub czarnych posmaku goryczy - nie zawiera garbników. Nie zawiera także kofeiny, dlatego może być pity bez ograniczeń przez dzieci oraz przed snem. Zalecany jest także kobietom w ciąży ponieważ obfituje w żelazo i zapobiega mdłościom. Bogaty jest także w przeciwutleniacze dzięki czemu ma pozytywny wpływ na układ odpornościowy, obniża ciśnienie krwi, spowalnia proces starzenia i hamuje produkcję komórek nowotworowych. Rooibos goi również swędzące rany i może być używany w formie okładu, a dzięki zawartości kwasów fenolowych korzystnie wpływa na przewód pokarmowy.

Podobnie, czerwony kwiat Hibiskusa (ketmii szczawiowej, róży chińskiej, malwy sudańskiej) stał się surowcem do sporządzania smacznych i zdrowych herbatek. Napar wzmacnia układ odpornościowy i obniża gorączkę. Schłodzona herbatka z kwiatów hibiskusa  orzeźwia i dodaje energii. Gorąca – jest dobrym antidotum na infekcje.  Hibiskus jest cennym źródłem wapnia, witaminy C i soli mineralnych. Dodatkowo chroni serce. Jak wiadomo, wolne rodniki tlenowe, niszcząc naczynia krwionośne, powodują rozwój arteriosklerozy, która prowadzi do chorób serca. Polifenole z ketmii neutralizują wolne rodniki, nim zaczną one niszczyć komórki. Hibiskus wpływa korzystnie także na ciśnienie tętnicze krwi, działa kojąco, przeciwzapalnie oraz łagodzi podrażnienia.
Herbatka z hibiskusa: szklankę suszu zalać sześcioma szklankami wody i zaparzać na wolnym ogniu przez 15 min. Po przecedzeniu można dodać trochę miodu.

Na serce dobra jest też specjalna herbata „Heart Tea” - patrz artykulik Lżej na sercu.

Istnieją też liczne mieszanki i herbatki smakowe, jak np. z dzikiej róży z pigwą i truskawką, z owocami leśnymi, z melisą, zielona z truskawkami, zielona z miętą, zielona z pomarańczą, z opuncją, zielona herbata Bastek z kawałkami ananasa,  itd.
Można też eksperymentować smakowo robiąc mieszanki ze zwykłych herbat różnych marek.

Warto popróbować - odpocząć od rutyny zwykłej herbaty i cieszyć się nowymi smakami. Ale uwaga - zwracajmy uwagę na sztuczne dodatki i aromaty.

Oczywiście herbaty i mieszanki dobre, oryginalne, są droższe. Lepsze są liściaste,  „sypane” (z delikatnymi dodatkami smakowymi - np. drobinkami owoców, korzenne), bo są rzadziej fałszowane, po prostu widać, co jest w środku. Natomiast  warto ograniczać „pampersy”, czyli herbaty w torebkach, w których nie wiadomo, co jest. Jakąś alternatywą są torebki znanych, renomowanych firm, lecz to wcale też nie stanowi żadnej gwarancji, czy nie dodano tam barwników, polepszaczy i wypełniaczy.

Ze względów zdrowotnych i jakościowych lepiej kupować herbaty nie w  supermarkecie, a w specjalnych sklepach z herbatami.  

Opracował Leszek Korolkiewicz

Wybrane źródła

Lecznicze herbatki ziołowe - Regina Sauer  

Zdrowy sukces. Przez żołądek do sukcesu — Krzysztof Abramek

Artykuł "Czy warto pić herbatę?"  - Marta Tomaszewska, Vitalia

Wikipedia

Strony internetowe producentów i dostawców.

----------
Dużo później zamieściliśmy tutaj ważny artykuł Pochwała herbaty.

 



Wyszukiwarka
lokalna

Także w Komunikaty

Zapisz się na 
Biuletyn

(Twoje dane sa całkowicie bezpieczne,
za zapis -
upominek)

 

Twoja Ochrona Medyczna
Twoja Super Ochrona Medyczna

 Zdrowie i Fitness
Zobacz na Facebook'u

kawa dla zdrowia

Zdrowie ze ^ smakiem

Zdrowy biznes

 

  Widge

 

Otwórz serce

Share

Follow etsaman2 on Twitter

 

 

 


                    Wyszukiwarka lokalna Umożliwia wyszukiwanie wg stopnia dopasowania lub dat (patrz opcje wyników po wyświetleniu). 
                    Google aktualizuje swe indeksowane zasoby co pewien czas, zatem nie zawsze to, co się pokaże jest aktualne. Zawiera reklamy Google
.
  

                         Copyright Leszek Korolkiewicz 2007-19    admin( @ )lepszezdrowie.info   Zastrzeżenie i Polityka Prywatności 
                     Na tej stronie wykorzystujemy tzw. ciasteczka - małe pliki tekstowe (ang. cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. W każdej chwili możesz wyłączyć ten mechanizm w ustawieniach swojej przeglądarki.  
                        
Korzystanie z naszego serwisu bez  zmiany ustawień dotyczących cookies, umieszcza je w pamięci Twojego urządzenia. Patrz Zastrzeżenie.