O kryteriach prawdy

2+2 = 4

Na naszej stronie, od jej powstania w 2007 roku, przewijają się wpisy kontestujące medycynę w jej ujęciu rockefellerowskim i opartą na niej politykę "służby zdrowia". Niektórzy pytają dlaczego uważam to czy tamto za fałsz a nawet kłamstwo.

Pojawia się zatem zagadnienie prawdy.
Ten szeroki temat wielokrotnie poruszałem na swym blogu Lapidaria.home.blog - począwszy od pytania czy prawda istnieje po przykłady z dziedziny medycyny. Ponieważ z tym zagadnieniem mamy coraz częściej do czynienia w aspekcie wydarzeń na świecie, opcji politycznych i wizji przyszłości, napisałem poniższe krótkie podsumowanie wybranych kryteriów prawdy w moim osobistym rozumieniu i ujęciu. Nie pretenduję do rozprawki filozoficznej - to spojrzenie praktyczne.

Komu to służy, kto odniósł korzyść? "Podążaj za pieniędzmi/władzą", kto sponsoruje i rozpowszechnia daną "prawdę; gdy coś się na siłę reklamuje, używa kwiecistej mowy bez konkretów i dowodów - zapala mi się czerwona lampka.

Może być istotne kto głosi daną "prawdę". Zwłaszcza gdy X kłamał w przeszłości, więc i teraz trzeba mieć ograniczone zaufanie, do tego co mówi.

Czy dana "prawda" wywodzi się z jakiejś doktryny politycznej?
Warto wiedzieć, że większość doktryn, dogmatów i zwyczajów ma długą historię - nie wzięły się znikąd. Pamięć ludzka jest krótka, a do tego sztucznie zagłuszana prze aktualne narracje utrwalające jakieś status quo.
Stosunkowo mało jest ludzi, którzy znają te starsze/dawne źródła, to historycy-badacze (w odróżnieniu od historyków na usługach, filozofowie, także światlejsi politycy.

Jakie są owoce działań? (biblijne „po owocach poznacie ich”) i podobne do tego –

Praktyka - jeśli coś się dobrze sprawdza vs teoria, która się nie sprawdza; łatwo teoretyzować, trudniej wykazać coś w czynie i to on świadczy bardziej o prawdzie.

Czy dana teza nie narusza powszechnych ("naturalnych") wartości i praw?

Czy coś służy rozwojowi człowieka, ludzkości?

Punkt widzenia. Jedna prawda, szczególnie psychologicznie osobista, nie wyklucza innej. "Tak, jak również tak".
Podobnie -

Czy dana teza/twierdzenie ma przymiot szerokiego spojrzenia (perspektywy)?
Na taką cechę orędownika tezy/twierdzenia składa się postawa, która charakteryzuje się: neutralnością (brak konfliktu interesów), wyobraźnią, spostrzegawczością, pokorą, nie przyjmowaniem wszystkiego za prawdę a priori, dociekliwością, przyjmowaniem że możliwych opcji jest więcej niż podaje obecna nauka, poziomem odniesienia, posiadaną wiedzą. Czynnik wiedzy jest ważny, w tym praktycznej i nawet z doświadczeń osobistych. Można przyjąć że im człowiek starszy, tym tych doświadczeń, wiedzy i umiejętności krytycznej refleksji - jest więcej.

Logika - to element z propedeutyki metody naukowej, ale nawet przeciętny człowiek potrafi, przy odrobinie skupienia, wyłowić wewnętrzne sprzeczności, które pokazują że ktoś mataczy, coś ukrywa lub po prostu kłamie.

"Konsensus", który nie jest logiką. Nadużywa się pojęcia konsensusu, szczególnie w stosunku do mniej wyrobionych w poprawnym myśleniu, To, że większość coś twierdzi, wcale nie oznacza że musi mieć rację. Już nawet nie wchodzę w to, że ta większość też może być spreparowana medialnie, ale większość to nie indukcja zupełna. (Ten aspekt jest pietą achillesową demokracji).
Mówiąc prościej - np. to, że coś się wiele razy powtarza, nie gwarantuje że powtórzy się kolejny raz.

Powszechna mantra "wierzę nauce" polega na złudzeniu jej niezależności. Od wielu dziesięcioleci tak nie jest.
Przykład odnoszący sie do zdrowia i prac "naukowych" z "New England Journal of Medicine” tylko z jednego roku pokazuje to wyraźnie - https://forsal.pl/artykuly/664987,pieniadze-definiuja-naukowa-prawde.html. Ale od daty artykułu z 2012 r. sytuacja jeszcze się pogorszyła, zwłaszcza teraz w pandemicznej nagonce. Może to prowadzić do tragedii przez oszukiwanie, że coś jest bezpieczne (leki - wiele przykładów z historii, albo obecnie odnośnie szczepionek). Oto żniwa nieprawdy, kłamstwa.

Na koniec - co czuję sercem, sumieniem? Czy to sprawiedliwe? Czy to kogoś nie krzywdzi? Co na to odpowiedziałaby miłość? Czy dany pogląd pochodzi ode mnie z wnętrza, czy jest mi narzucony? Ponoć dusza nie do końca wie, czego chce, ale wie czego nie chce. I to może być wskazówka co przyjąć, a co odrzucić jako nieprawdziwe lub przynajmniej szkodliwe dla nas.

Czasem używa się dość tajemniczego hasła, że ktoś ma podniesioną, wyższą świadomość. Nie wykluczając pewnych ezoterycznych/intuicyjnych zdolności, w codziennej praktyce świadomość sprowadza się do wiedzy i jej elementów odpowiadających prawdzie.

Było o tym wszystkim we wpisach na blogu, np.
https://lapidaria.home.blog/2020/02/16/prawda-i-falsz/ i w szeregu tam powołanych i jeszcze innych, także na tej stronie.

Oczywiście to nie wyczerpuje zagadnienia, zwłaszcza w samej nauce - szereg twierdzeń i teorii, jakie były uważane przez długi czas za prawdę, bywało obalonych lub uzupełnionych. Dużo zależy od przyjętych założeń, w których najbardziej zawiniły dogmaty i paradygmaty.

Myśl i wiedza ludzka ewoluuje - niektóre dzisiejsze prawdy wydadzą się kiedyś naiwne, inne umocnią się w swojej ponadczasowości.

L. K.

grudzień 2021

Zdrowie i Fitness

Zdrowie ze ^ smakiem

Widge

Twój System